ก้อนไขมันที่เปลือกตาบนเป็นภาวะที่พบได้บ่อยในคนที่มีอายุมากขึ้น แต่คนทั่วไปก็สามารถเกิดขึ้นได้เช่นกัน โดยลักษณะมักเกิดเป็นตุ่มนูนสีเหลืองนวลบริเวณเปลือกตา ซึ่งหลายคนกังวลว่าเป็นอันตรายหรือไม่ วันนี้เรามาทำความเข้าใจเกี่ยวกับสาเหตุ ความเสี่ยง และวิธีการรักษาที่ได้ผล เพื่อให้เราสามารถดูแลและรักษาได้อย่างถูกต้องกัน
ก้อนไขมันที่เปลือกตาบน หรือที่เรียกทางการแพทย์ว่า แซนเธลัสมา (Xanthelasma) คือการสะสมของไขมันใต้ผิวหนังบริเวณเปลือกตา มักพบเป็นตุ่มนูนแบนราบ มีสีเหลืองนวลหรือสีครีม ขนาดตั้งแต่ 2-3 มิลลิเมตร ไปจนถึงหลายเซนติเมตร มักเกิดที่เปลือกตาบนก่อน แต่อาจพบที่เปลือกตาล่างได้เช่นกัน ก้อนมักเกิดทั้งสองข้างและค่อย ๆ ขยายขนาดขึ้นอย่างช้า ๆ ไม่มีอาการเจ็บปวดหรือคัน แต่อาจส่งผลกระทบต่อความสวยงามและความมั่นใจ
เกิดจากความผิดปกติของการเผาผลาญไขมันในร่างกาย ซึ่งทำให้มีการสะสมของเซลล์ที่มีไขมันอยู่ภายในบริเวณใต้ผิวหนังของเปลือกตา มักพบในผู้ที่มีระดับไขมันในเลือดสูง โดยเฉพาะคอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์ นอกจากนี้ ยังมีปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ เช่น พันธุกรรม อายุที่มากขึ้น การสูบบุหรี่ โรคเบาหวาน ความอ้วน และการรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง บางรายอาจเกิดขึ้นได้แม้มีระดับไขมันในเลือดปกติ ซึ่งอาจเกี่ยวข้องกับปัจจัยทางพันธุกรรม
แม้ว่าก้อนไขมันที่เปลือกตาบนจะไม่ได้เป็นอันตรายร้ายแรงต่อดวงตาหรือการมองเห็นโดยตรง แต่อาจเป็นสัญญาณเตือนถึงความผิดปกติของระดับไขมันในเลือด ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด การพบก้อนไขมันเหล่านี้จึงควรได้รับการตรวจเพิ่มเติม โดยเฉพาะการตรวจระดับไขมันในเลือด และปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด ในบางรายหากก้อนมีขนาดใหญ่อาจรบกวนการมองเห็นหรือการกะพริบตา
การรักษามีหลายวิธีตั้งแต่การดูแลด้วยวิธีธรรมชาติไปจนถึงการรักษาทางการแพทย์ การเลือกวิธีรักษาขึ้นอยู่กับขนาดของก้อน ตำแหน่ง และความต้องการของแต่ละบุคคล โดยควรเริ่มจากการควบคุมระดับไขมันในเลือดควบคู่ไปกับการรักษาเฉพาะที่
ความอุ่นจะช่วยกระตุ้นการไหลเวียนเลือดและการเผาผลาญไขมัน วิธีทำคือใช้ผ้าสะอาดชุบน้ำอุ่น บิดพอหมาด แล้วประคบบริเวณเปลือกตาที่มีก้อนไขมันเป็นเวลา 10-15 นาที วันละ 2-3 ครั้ง ควรระวังไม่ให้น้ำร้อนเกินไปเพราะอาจทำให้ผิวไหม้ได้ นอกจากนี้ ยังสามารถใช้ถุงประคบร้อนที่ออกแบบมาสำหรับดวงตาโดยเฉพาะ ซึ่งจะช่วยรักษาอุณหภูมิได้นานขึ้นและใช้งานสะดวกกว่า
โดยใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของกรดอ่อน ๆ เช่น กรดแลคติก หรือกรดผลไม้ ทาบริเวณก้อนไขมันอย่างเบามือ การผลัดเซลล์ผิวจะช่วยกระตุ้นการสร้างเซลล์ผิวใหม่และการเผาผลาญไขมัน แต่ต้องเลือกผลิตภัณฑ์ที่อ่อนโยนและเหมาะสำหรับผิวรอบดวงตาโดยเฉพาะ ควรทำสัปดาห์ละ 1-2 ครั้ง และหลีกเลี่ยงการขัดถูแรง ๆ เพราะอาจทำให้เกิดการระคายเคือง
การจี้ด้วยไฟฟ้า (Electrocautery) เป็นวิธีทางการแพทย์ที่ใช้ความร้อนจากกระแสไฟฟ้าเพื่อทำลายก้อนไขมันใต้ผิวหนัง แพทย์จะใช้เข็มไฟฟ้าสัมผัสกับก้อนไขมันเพื่อให้ไขมันสลายไป วิธีนี้สามารถกำจัดก้อนไขมันได้อย่างมีประสิทธิภาพ เห็นผลรวดเร็ว และมีความแม่นยำสูง อย่างไรก็ตาม อาจเกิดรอยแดงหรือแผลหลังการรักษาได้เล็กน้อย แต่จะค่อย ๆ จางลงในไม่กี่สัปดาห์ ผู้ที่ทำการรักษาด้วยวิธีนี้ควรดูแลแผลให้สะอาดและหลีกเลี่ยงการสัมผัสแสงแดดโดยตรงเพื่อลดโอกาสเกิดรอยดำ
การจี้ด้วยความเย็น (Cryotherapy) ใช้ไนโตรเจนเหลวที่มีอุณหภูมิต่ำมาก (-196°C) แต้มไปที่ก้อนไขมัน ทำให้เซลล์ไขมันแข็งตัวและตายไปตามธรรมชาติ วิธีนี้ช่วยให้ก้อนไขมันหลุดออกไปได้โดยไม่ต้องผ่าตัด แต่หลังการรักษาอาจเกิดรอยแดง บวม หรือมีตุ่มน้ำใสชั่วคราว แนะนำให้ทาครีมบำรุงเพื่อช่วยให้ผิวฟื้นตัวเร็วขึ้น และหลีกเลี่ยงแสงแดดจัดเพื่อป้องกันรอยดำที่อาจเกิดขึ้น
สำหรับบางกรณีที่ก้อนไขมันเกิดจากระดับไขมันในเลือดสูง แพทย์อาจแนะนำให้ใช้ยาลดไขมัน เช่น กลุ่มสแตติน (Statins) เพื่อลดระดับไขมันในเลือดและป้องกันการเกิดก้อนไขมันใหม่ แม้วิธีนี้จะไม่สามารถกำจัดก้อนไขมันเดิมที่เกิดขึ้นไปแล้วได้โดยตรง แต่ช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดใหม่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ การใช้ยาควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์ และควรควบคุมอาหาร ออกกำลังกาย และหลีกเลี่ยงปัจจัยที่กระตุ้นการสะสมไขมันร่วมด้วย
การรักษาก้อนไขมันที่เปลือกตาบนมีหลายวิธี ทั้งการดูแลด้วยตัวเองและการรักษาทางการแพทย์ ขึ้นอยู่กับขนาดของก้อนไขมันและสุขภาพของผู้ป่วย หากก้อนไขมันมีขนาดใหญ่หรือเพิ่มจำนวนขึ้น ควรปรึกษาแพทย์กับคลินิกทำตาเพื่อเลือกวิธีรักษาที่เหมาะสม แต่สำหรับผู้ที่สนใจปรึกษาปัญหาเกี่ยวกับตาอื่น ๆ สามารถปรึกษาจักษุแพทย์ผู้ชำนาญการของ Sky Clinic ซึ่งมีความเชี่ยวชาญด้านการทำตาสองชั้น เปิดหัวตา แก้ไขกล้ามเนื้อตาอ่อนแรง ซ่อนแผลใต้คิ้ว และกำจัดถุงไขมันใต้ตา เพื่อรับการรักษาที่เหมาะสมกับปัญหาของคุณ